Türkiye genelinde musluk suları tat olarak beğenilmediği ya da sağlıklı bulunmadığı için içme suyu olarak tercih edilmiyor. Bu da şişelenmiş suya talebi artırıyor. Ancak son bir yılda damacana ve paketli suya gelen zamlar vatandaşın cebini yakıyor.
2021-2023 yılları arasında girdi maaliyetlerini artması ile şişe sulara zam gelirken, bu yıl girdi maaliyetlerinde büyük değişiklik olmamasına rağmen fiyatların iki katına çıkması dikkat çekti.
Pazarın kontrolü yabancılara geçti
Türkiye Gazetesi'nin haberine göre 19 litrelik damacana su fiyatı, İstanbul’da 140 liraya kadar çıkarken ortalama satış fiyatı ise 100-120 lira oldu.
İstanbul Su ve Meşrubat Satıcıları Esnaf Odası Başkanı Ahmet Turan Akkaya, şişelenmiş içme suyunda pazarın kontrolünün yabancılara geçtiğini belirterek suda tavan fiyat tarifesine dikkat çekti.
'Serbest piyasa' tavan fiyatı yıktı geçti
"Biz her yıl bir fiyat tarifesi açıklıyoruz." diyen Akkaya, "Ancak yabancı markalar tarifeye uymuyor. Su satıcıları arasında bir ticaret odasına kayıtlı üyeler var, bir de meslek odasına kayıtlı üyeler var. Meslek odasına kayıtlı üyeler İstanbul membalarını temsil ediyor. Yani Şile’den Silivri’ye kadar olan bölgede su satıyorlar. Ancak taşradan, yani Bursa, Sakarya, Bolu ve Kocaeli gibi illerden gelen su satıcılar tarifeye uymuyorlar. Bunlarda piyasada bildiğimiz yabancı markalar. Serbest piyasa adı altında satış yapıyorlar” dedi.
'Yabancı markaların su zamlarını durduramıyoruz'
Markaların zorunlu tarifeden kaçmak için bayilerini esnaf odasına değil, ticaret odasına kaydettirdiklerini belirten Akkaya “Esnaf odası olarak yabancı su markalarının zamlarını durduramıyoruz. Son altı ayda iki defa su zammı gördük. Fırsatçılık yapıyorlar." dedi, konuyu bakanlığa taşıdıklarını söyledi.
Bakanlığa 'denetim' çağrısı
Tüketici Birliği Federasyonu Başkanı Mehmet Bülent Deniz de konuyla ilgili bakanlığa harekete geçme çağrısında bulunarak şöyle konuştu:
“Piyasa şartları gereği yapılan zamları fahiş buluyoruz. İşletme gideler son bir yılda bu kadar artmış olamaz. Nihayetinde döviz kuru, enerji fiyatları ve asgari ücrette dişe dokunur bir artış olmadı. Firmalar kafalarına göre fiyat belirliyorlar. Ticaret Bakanlığı'na bağlı Ticaret Genel Müdürlüğü ve Haksız Fiyat Değerleme Kurulu harekete geçmeli. Fiyatların neye göre arttığı sorgulanmalı. Kanunun verdiği yetki ile fırsatçılık varsa gerekli cezalar kesilmeli.
Su sektörünün toplam cirosu 31,1 milyar tl
Türkiye Ambalajlı Su Üreticileri Derneği (SUDER) verilerine göre ise geçen yıl üretimde yüzde 1,6 büyüyen ambalajlı su sektörü, 10,8 milyar litrelik pazar hacmine ulaştı. Sektörün toplam cirosu 31,1 milyar liraya çıktı. Kişi başına düşen ambalajlı su tüketimi 127 litre oldu.
Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre de 2023 yılında 391 bin 876 ton ambalajlı su ihraç edildi ve 74,4 milyon dolarlık ihracat cirosuna ulaşıldı. Yapılan açıklamalarda ambalajlı su sektörünün 2024’te 11,1 milyar litre pazar hacmine ulaşacağı hedeflendi.
