Sakarya Büyükşehir Belediyesi ve Sakarya İl Müftülüğü’nün katkılarıyla 11-12 Haziran 2022 tarihlerinde organize edilen çalıştay, İlahiyat Fakültesi Konferans Salonunda gerçekleştirildi.
Öğr. Gör. Musa Öziş’in Kur’an tilavetiyle başlayan açılış oturumun da konuşan Sakarya Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Fatih Savaşan, “Bu salonda çok fazla program yapılıyor. İlahiyat Fakültemizde sürekli bir hareketlilik var. Çarşamba günleri çeşitli konferanslar var, akademik toplantılar devam ediyor. İlahiyat Fakültemizin ve hocalarımızın çalışmalarını takdir ediyorum. İmam Mâtürîdî önemli büyüklerimizden birisi. Teknolojinin, dijitalleşmenin artmasıyla, toplumdaki meseleler farklılaştıkça yeni sorunlarla karşı karşıya kalıyoruz. Teknolojiyi üreterek ve kullanarak bu gelişmeleri yakalamak bunun yanı sıra düşünce sistemlerinin iyi anlaşılarak yeni meselelere çözümler getirme çabasında bulunmak çok önemli. Bir taraftan gelenekten kopmamak bir taraftan teknolojiyi takip etmek bizler için çok önemli.” dedi.
Çalıştayda konuşan Sakarya İl Müftüsü Hasan Başiş, “İtikatta Mezhep İmamımız Mâtürîdîdir. Büyüklerimizi en güzel şekilde tanımak ve takip etmek bizim vazifemizdir. Çalıştaylar ile bu sürece katkı sağlayan İlahiyat Fakültesine teşekkür ederim.” ifadelerini kullanarak toplantının önemine vurgu yaptı.
İlahiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ahmet Bostancı konuşmasında “Fakülte olarak iyi bir eğitim vermeye çalışıyoruz. Ayrıca her yıl çeşitli ulusal ve uluslararası bilimsel etkinlikler düzenliyoruz. Bunlar arasında Tefsir Anabilim Dalımızın koordinesinde düzenlediğimiz faaliyetler de önemli bir yer tutuyor. Tefsir Anabilim Dalımız 2019 ve 2020 yıllarında iki çalıştay gerçekleştirmişti. Düzenlediğimiz toplantılarda sunulan tebliğler de kitaplaştırılıyor ve ilim aleminin istifadesine sunuluyor. Her yıl seri halinde düzenlediğimiz panellerde ‘Tefsire Adanmış Bir Ömür’ üst başlığı ile bir duayen hocamızı onur konuğu olarak ağırlıyoruz. İsmail Cerrahoğlu, Süleyman Ateş ve M. Sait Şimşek hocalarımızla ilgili programlar yaptık.” şeklinde konuştu.
“Bir Müfessir Olarak İmam Mâtürîdî” çalıştayımız, ilmi faaliyetlerimizin ve toplantılarımızın devamı niteliği taşıdığını söyleyen Dekan Bostancı, “Kelam, fıkıh, tefsir gibi alanlarda eserler kaleme alan İmam Mâtürîdî İslam düşüncesinin ve ilim geleneğinin köşe taşlarından birisidir. Aklı düşünceye büyük önem vermesi, akıl ile vahiy arasında bir çelişki bulunmadığını vurgulaması, hikmet merkezli bir tefsir yaklaşımına sahip olması dikkat çeken yönleri olarak ifade edilebilir. Bu çalıştayda tefsir alimi yönüyle ele alınacak. Pandemi sonrasında bu çalıştayı yüz yüze gerçekleştiriyor olmanın da sevinci içerisindeyiz.” şeklinde konuştu.
Prof. Bostancı, çalıştaya olan desteklerinden ötürü SAÜ Rektörü Prof. Dr. Fatih Savaşan, Sakarya Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem Yüce, Sakarya İl Müftüsü Hasan Başiş, düzenleme kurulu ve katılan akademisyenlere teşekkür etti.
Çalıştay hakkında bilgi veren Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Tefsir Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ali Karataş, İmam Mâturîdî’nin hem İslam düşünce tarihinde hem de Türk kültüründe önemli bir isim olduğunu, tefsir alimi yönünün çok fazla bilinmediğini ve bu sebeple bu yönünün inceleneceği bir çalıştay düzenlediklerini ifade etti.
Tertip heyetinde SAÜ İlahiyat Fakültesi Tefsir Anabilim Dalından Prof. Dr. Ali Karataş, Doç. Dr. Gökhan Atmaca, Dr. Öğr. Üyesi Bayram Demircigil, Öğr. Gör. Betül Özdirek Şahin, Öğr. Gör. İlyas Şanlı, Öğr. Gör. Musa Öziş, Arş. Gör. Dr. Soner Aksoy, Arş. Gör. Sakin Taş ve Arş. Gör. Harun Bozkurt’un yer aldığı çalıştay, dört oturum şeklinde gerçekleştirildi.
Oturum başkanlığını Prof. Dr. İsmail Çalışkan’ın yaptığı ilk oturumda sırasıyla Dr. Öğr. Üyesi Veysel Gengil “Te’vilâtu’l-Kur’ân’ı Okumak”, Dr. Öğr. Üyesi Ömer Dinç “Mâturîdî Bir Tefsir Geleneğinin Kurucusu Mudur? Matûrîdî’yi Esas Alması Bağlamında Ömer en-Nesefî’nin Te’vil Nazariyesi Üzerine Bir İnceleme”, Öğr. Gör. Lütfi Özbey, “Arap Dili Açısından Te’vîlâtü’l-Kur’an” ve Dr. Sevim Gelgeç “Kur’an’ın Kur’an’la Tefsiri Bağlamında Mâturîdî ve Şinkîtî’nin Tefsirlerinin Mukayesesi-Yunus Suresi Örneği” başlıklı tebliğlerini sundular.
Oturum başkanlığını Prof. Dr. Yaşar Düzenli’nin yaptığı ikinci oturumda sırasıyla Öğr. Gör. Halil İbrahim Aydın “İmam Mâturîdî’nin Te’vilâtü’l-Kur’an’ında Kullandığı Kıraat Terimlerinin Kıraat İlmi Açısından Değerlendirilmesi”, Dr. Abdussamet Varlı “İmam Mâturîdî’nin Te’vilâtında Teşbih ve Tecsime Yaklaşımı”, Dr. Ercan Şen “Te’vilâtü’l-Kur’an’da Batınîlerin ve Diğer Aşırı Grupların Vahiy Anlayışlarına İlişkin Bazı Eleştiriler” ve Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Mahfuz Ata “Mâturîdî’nin Aslah Teorisi Eleştirisi (Te’vilâtü’l-Kur’an Özelinde)” başlıklı tebliğlerini sundular.
Oturum başkanlığını Prof. Dr. Burhan Baltacı’nın yaptığı oturumda sırasıyla Arş. Gör. Harun Bozkurt “Farklı Görüşlerin Nakledilmesi ve Tercih Edilmesi Açısından Taberi ve Mâturîdî”, Doç Dr. Bayram Ayhan “Mâturîdî’nin Rivayetlere Yaklaşımı”, Mustafa Maden “Te’vîlâtü’l-Kur’an’da Yer Alan Rivayetlerin Yapısal Özellikleri” ve Doç. Dr. Davud Şahin Mâturîdî’nin İbn Abbas Tefsirine Yaklaşımı” başlıklı tebliğlerini sundular.
Çalıştayın son oturumu Prof. Dr. Murat Sülün’ün başkanlığında yapıldı. Bu oturumda sırasıyla Doç. Dr. Hadiye Ünsal “Mâturîdî’nin Nesh Meselesine Yaklaşımı Üzerine Bir İnceleme”, Dr. Yusuf Topyay “Te’vilâtü’l- Kur’an’da Bakara 30. Ayet Bağlamında İnsanın Yaratılmasına Meleklerin Tepkisi”, Doç. Dr. Murat Kayacan “Sünnetüllah İfadesinin Mâturîdî Tefsirindeki Anlam Çerçevesi” ve Arş. Gör. Dr. Soner Aksoy “Mâturîdî’nin Tefsirinde Bilmeye İhtiyaç Duymadığı Hususlara Dair Bir İnceleme” başlıklı tebliğlerini sundu.
Çalıştay Prof. Dr. Ahmet Bostancı başkanlığında, Prof. Dr. Ali Karataş, Prof. Dr. Burhan Baltacı ve Prof. Dr. İsmail Çalışkan’ın katılımıyla gerçekleşen değerlendirme oturumu ile sona erdi.