Temiz Hava Hakkı Platformu’nun 2016 yılından bu yana düzenli olarak hazırladığı Türkiye’deki hava kalitesi ve hava kirliliğinin insan sağlığına etkilerini inceleyen Kara Rapor 2024 yayınlandı. Rapora göre Sakaryalılar mevzuata göre belirlenen sınırın da üzerinde kirli hava soluyor.
Türkiye Hava Hakları Platformu (THHP) raporuna göre, Sakarya, Türkiye’nin havası en kirli 10 ilinden hemen sonra geliyor. 2023 yılı verilerine göre, Sakarya’da yıllık PM10 ortalaması 40 µg/m³’ün üzerine çıkarak, ulusal limit değerleri aşmış durumda. Bu seviye, özellikle kış aylarında artış gösteren hava kirliliği için büyük bir risk oluşturuyor.
Sakarya gibi, Kocaeli, Düzce, Yalova ve Bursa da hava kirliliğiyle mücadele eden iller arasında yer alıyor. Sakarya'nın komşu şehirlerinde de yıllık PM10 değerleri, ulusal limit olan 40 µg/m³’ün üzerinde seyrediyor.
İstanbul ve Ankara gibi büyükşehirlerde ise yıllık PM10 ortalaması 15 µg/m³'ün üzerinde seyrediyor. Ancak bu oran, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Kılavuz Değerini aşıyor olsa da, bu şehirler Sakarya'nın havasından daha temiz kabul ediliyor.
Hava kirliliği seviyeleri tehlikeli boyutlara ulaşan Sakarya, Bursa, Kocaeli ve Düzce'de uzmanlar, hava kirliliği ile mücadele için acil önlemler alınması gerektiğini vurguluyor.
Özellikle endüstriyel faaliyetlerin ve araç trafiğinin yoğun olduğu bu bölgelerde, hava kalitesinin iyileştirilmesi için somut adımlar atılması gerekiyor.
Raporda, Türkiye'de havası temiz olarak nitelendirilen tek ilin Sinop olduğu belirtildi. Ancak Sinop'taki üç istasyondan yalnızca ikisinde yeterli veri bulunması, bu sonucun tam anlamıyla doğruyu yansıtmadığını gösteriyor.
Yeterli veri bulunan istasyonlardan birinin kırsal arka plan istasyonu olması da, Sinop’un PM10 ortalamasını daha da düşürüyor.
1. Sakarya'da hava kirliliği hangi seviyede?
Sakarya, 2023 verilerine göre yıllık PM10 ortalaması 40 µg/m³'ün üzerinde seyrediyor. Bu, ulusal limit değerlerin aşıldığını ve şehrin ciddi bir hava kirliliği sorunu yaşadığını gösteriyor.
2. Kocaeli, Bursa ve Düzce’de hava kirliliği durumu nedir?
Sakarya gibi, Kocaeli, Bursa ve Düzce de hava kirliliği açısından benzer sorunlar yaşıyor. Bu illerde de PM10 seviyeleri ulusal limit olan 40 µg/m³'ün üzerine çıkmış durumda.
3. İstanbul ve Ankara'nın hava kirliliği ne durumda?
İstanbul ve Ankara'daki hava kirliliği seviyesi, 15 µg/m³'ün üzerinde olsa da, Sakarya ve çevre illere kıyasla daha temiz kabul ediliyor. Ancak bu oranlar, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) kılavuz değerlerinin üzerinde.
4. Hava kirliliği neden sağlık açısından tehlikeli?
Hava kirliliği, özellikle yüksek PM10 değerleri ile solunum yolu hastalıklarına, kalp rahatsızlıklarına ve diğer ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Uzun süreli maruz kalma, kronik hastalıklara ve erken ölümlere neden olabilir.
5. Sakarya ve çevre illerde hava kirliliğine karşı ne gibi önlemler alınmalı?
Uzmanlar, bu illerde hava kirliliği ile mücadele etmek için acil önlemler alınması gerektiğini vurguluyor. Endüstriyel faaliyetlerin düzenlenmesi, araç trafiğinin azaltılması ve daha sıkı denetimlerin yapılması, hava kalitesinin iyileştirilmesine yardımcı olabilir.
6. Türkiye'de havası en temiz il hangisi?
2024 yılı verilerine göre, Türkiye'de havası temiz olarak nitelendirilen tek il Sinop oldu. Ancak, veri eksiklikleri nedeniyle bu sonucun tam anlamıyla güvenilir olmadığını belirtmek gerekir.
