Sakarya Üniversitesi İşletme Enstitüsü’nden Bahar Çatal’ın gerçekleştirdiği yüksek lisans tezinde, çalışan annelerin iş stresi, ebeveyn stresi ve psikolojik dayanıklılıklarının mental sağlıkları üzerindeki etkisi incelendi.
İşletme Fakültesi öğretim üyesi Doç. Dr. Emrah Özsoy’un danışmanlığını yaptığı Bahar Çatal’ın araştırmasında, özellikle iş ve ebeveynlik kaynaklı stresin çalışan annelerin mental sağlıklarını olumsuz etkilediği ortaya konuldu. Buna karşılık, psikolojik dayanıklılığın ise mental sağlığı destekleyen bir faktör olduğu tespit edildi.
Araştırma, kamu ve özel sektörlerde hizmet veren, 302 gönüllü katılımcı ile gerçekleştirildi. Sonuçlara göre özel sektörde çalışan annelerin, kamu sektöründekilere göre daha fazla iş stresine maruz kaldığı saptandı. Ayrıca yönetici pozisyonundaki kadınların, yönetsel sorumluluğa sahip olmayan kadınlara göre daha yüksek psikolojik dayanıklılığa sahip oldukları görüldü.
Ankete dayalı bu araştırmada, çalışan annelerin karşılaştıkları iş stresinin yalnızca iş performanslarını değil, ebeveyn olarak üstlendikleri rolleri ve aile içi ilişkilerini de olumsuz etkilediği tespit edildi. İş ve ebeveynlik stresinin yol açtığı tükenmişlik hissi, kaygı ve depresyon gibi mental sağlık sorunlarının annelerin yaşam kalitesini düşürdüğü belirtildi.
Araştırmanın sonunda, elde edilen veriler doğrultusunda çalışan annelerin mental sağlıklarını iyileştirmek için psikolojik dayanıklılığı güçlendiren stratejilere odaklanılmasının önemi vurgulandı. Bununla birlikte iş yerlerinde çalışan annelere destek sunacak çözümler geliştirilmesi gerektiği önerildi.
Aile dostu iş yeri uygulamaları ve psikolojik destek önemli
Çalışmada öne çıkan öneriler arasında iş yerlerinde çalışan annelere yönelik daha esnek çalışma saatleri, kreş imkanı ve evden çalışma seçenekleri annelerin iş-yaşam dengelerini kurmalarına katkı sağlayacağı öne çıktı. Yanı sıra çalışan annelerin iş stresi ve ebeveyn stresini yönetebilmesi için psikolojik dayanıklılığı artırmaya yönelik destekleyici programlar önerilerek psikolojik dayanıklılık, çalışan annelerin strese karşı dirençlerini artırarak iş yerinde ve aile hayatında daha iyi başa çıkmalarını kolaylaştıracağı vurgulandı.
Öte yandan önerilenler arasında, çalışan annelere yönelik, eş ve yakın çevreden alınan desteğin arttırılması gerektiği belirtilen araştırmada eşlerin, ev işlerinde ve çocuk bakımında aktif rol almasının, annenin yükünü hafifleteceği ve stres seviyesini düşüreceği vurgulandı. Annelerin ebeveyn olarak karşılaştıkları sorunlarla daha sağlıklı başa çıkabilmesi için eğitim programlarının düzenlenmesi önerildi.
Bu programlar, annelerin stres yönetimi, çocuk bakımı ve ebeveynlik rollerinde daha etkili olmalarına katkı sağlayacak.