Bir ay boyunca özel sektörde çalışan 15 milyon 22 bin 900 kişi 17 bin lira aylık alarak SGK primi ödüyor. Aldığı bu aylıklarda evini geçindirmek ya mesaiye kalıyor ya da ikinci bir işte çalışmak zorunda kalıyor. Emekli olsa emekli aylığı belli, yetmeyen emekli aylığı nedeniyle 65 yaşından sonra bile çalışmak zorunda ta ki iyice yaşlanıp eli ayağı tutmayana kadar.
Sürdürülebilir durum değil. Pandemi öncesi aylık ve çarşı pazar market fiyatları ev kiraları denklemi hiçbir zaman aylık gelirin üzerine çıkmamıştı. 2020 yılından sonra başlayan matematiksel hesaplara uymayan durum dar gelirliyi ve çalışan kesim ile emeklileri çok yordu.
Bir insanın hayat mücadelesinde çalışma hayatında 25 yıl SGK primi ödeyeceksin emekli yaşım geldiğimde emekli olunca çalışmadan rahat bir hayat yaşıyım diye düşünürken emekli olunca zor bir dönem bekliyor. Aylık gelirin yetersizliğinden 2 kez çalışma hayatına geri dönmek zorunda kalınıyor.
2024 yılı emekli yılı olduğu belirtildi. En düşük emekli aylığı 12 bin 500 TL ev kiraları 15 binden yeni yılda 2025 itibarıyla konut kirası yüzde 60 zam oranıyla 24 bin liraya çıkıyor. Hayat yeni yılda ekonomik açıdan daha zorlaşacak çünkü aylıklara en fazla yapılacak zam oranı yüzde 25 ile 30 arasında. Bu da makasasın kapanmasına yetmeyecek.
Özellikle son yıllarda yaşanan enflasyon ve hayat pahalılığı, özellikle dar gelirli kesimi derinden etkilemiş durumda. Konut kiralarındaki sürekli yükseliş, çalışanların ve emeklilerin bütçelerini zorluyor ve yaşam standartlarını düşürüyor. Asgari ücretin, bir ailenin temel ihtiyaçlarını karşılayabileceği seviyeye yükseltilmesi, çalışanların yaşam koşullarını iyileştirecektir. Aynı şekilde emekli aylıklarında güncellenerek günün şartlarına uygun gerçekçi bir rakam ortaya konulması gerekiyor.
Yüzde 60 oranında zam ile konut kiralarındaki fahiş artışların önüne geçilmesi için yasal düzenlemeler yapılması gerekiyor. Örneğin, kira artış oranlarının belirli bir seviyede sınırlandırılması veya kira destekleri sağlanması yapılacağı belirtiliyor ama emekli çalışmak zorunda olduğu için bu nedenle kira desteğinden yararlanamıyorlar.
Her çalışan kesimin yaptığı iş emekliliğine göre iş riskine göre aylık hak edişleri belirlenerek aylık ücretlendiriliyorlar. Ama günümüz şartlarında yılık enflasyon artışı hayat pahalılığı nedeniyle vatandaşların aldıkları maaş ile geçinme zorluğu yaşıyorlar.
Eğer bütçe yok ise zorluğu sade vatandaşlar çekmesin. 2024 yılı itibarıyla milletvekili maaşları "üç aydan üç aya" 486 bin 397 TL olarak ödeniyor. Milletvekillerin sayısı düşürülsün aylıkları da yarı yarıya düşürülsün, eşitlikte makas aralığı uçurum olmasın.